Historia powiatu

Leżąca w granicach Powiatu miejscowość Błonie należy do najstarszych na Mazowszu. Trudno określić dokładną datę powstania Błonia, które jest bez wątpienia jednym ze starszych osiedli na Mazowszu. Opodal dzisiejszego Błonia znajdują się ślady dawnego grodziska, datowanego na XIII w., głębsze warstwy odkrywają pozostałości osadnictwa z VIII wieku. Miejscowość była wzmiankowana już w XI wieku, natomiast pod koniec XII w. Błonie było już dużym osiedlem.

Pierwszą konkretną datą jest rok 1257, kiedy to Konrad II książę mazowiecki i czerski ufundował kościół. Kościół ten pod wezwaniem Świętej Trójcy istnieje po dziś dzień, zaś w wiekach średnich służył najpierw braciom reguły św. Augustyna, a później kanonikom laterańskim. Został wzniesiony w stylu wczesnogotyckim z elementami romańskimi, później przebudowany w gotyku i wreszcie baroku.

W XV wieku urodziło się w Błoniu dwóch sławnych w Polsce mężów. Pierwszy z nich, Mikołaj z Błonia - doktor praw, kanonik warszawski i pleban czerski, był członkiem poselstwa polskiego na sobór w Bazylei, ponadto autorem dzieł w języku łacińskim wydawanych także za granicą. Drugi to Maciej z Błonia - uczony, doktor nauk wyzwolonych i medycyny, lekarz nadworny królów Aleksandra Jagiellończyka i Zygmunta I Starego.

Od końca XV wieku miasto było siedzibą starostwa niegrodowego oraz bardzo ważnym ośrodkiem handlowym. W XVI wieku Błonie było zasobnym miastem, słynącym głównie ze znakomitych szewców i piwowarów. W każdy poniedziałek odbywały się targi, zaś pięć razy w roku jarmarki, przynoszące miastu znaczne dochody.

Po najazdach szwedzkich następny ciężki dla Błonia okres to schyłek Rzeczpospolitej, prze-marsze wojsk pruskich, Powstanie Kościuszkowskie, kiedy to pod miastem wojska polskie pod wodzą księcia Józefa Poniatowskiego wygrały bitwę. Kolejne obozowania rosyjskie i pruskie przyniosły miastu nowe zniszczenia. W 1795 roku miasto zostaje zajęte przez Prusy. Czas był tak trudny, że władze miejskie na skutek nadużyć wprowadziły w 1796 roku milicję do badania cen i wagi wyrobów mięsnych i pieczywa. Wtedy także ma swoje miejsce akcja przeciwpożarowa. Na alarm wszyscy się mieli stawić do pożaru.

W latach 1807-1815 Błonie należało do Księstwa Warszawskiego, następnie zaś do Królestwa Polskiego. W czasie wojen napoleońskich, jak głoszą podania, miasto gościło Napoleona I, który ponoć zatrzymał się tu przejazdem.

W 1842 przystąpiono do budowy nowego ratusza miejskiego według projektu architekta Henryka Marconiego. Został on usytuowany we wschodniej pierzei rynku.

Przełom wieku XIX i XX odznacza się prężnym życiem gospodarczym. W 1903 roku powstaje "Błońskie Towarzystwo Pożyczkowo-Oszczędnościowe" z siedzibą w Błoniu, które w 1920 roku zmieniło nazwę na "Kasę Spółdzielczą". W tym też roku miasto uzyskało połączenie kolejowe z Warszawą i Łodzią.

Wybuch I wojny przynosi znów kres spokojnemu życiu. Przez Błonie przetacza się epidemia cholery. Bitwy toczące się pod Błoniem przynoszą liczne ofiary. W roku 1914 płonie budynek ratusza wraz ze wszystkimi aktami (odrestaurowany w 1923r.).

11 listopada 1918 roku Błoniacy rozbrajają Niemców i czuwają nad porządkiem w mieście. Na następnych dwadzieścia lat wraca spokój i kwitnie życie kulturalne i społeczne. Działają liczne towarzystwa i organizacje, wśród nich działa niezwykle prężnie błońskie harcerstwo, towarzystwa oświatowe i związki wyznaniowe. Na specjalną wzmiankę zasługuje również działalność błońskiej Ochotniczej Straży Pożarnej, mającej swoją siedzibę w zbudowanej w 1905 roku strażnicy.

Od 1900 do 1952 roku istniał powiat błoński.

W czasie II wojny światowej i okupacji hitlerowskiej w Błoniu zginęło ok. 2,5 tysiąca osób. W 1939 roku utworzono obóz przejściowy dla jeńców polskich, następnie obóz pracy.

Po II wojnie światowej fabryka zapałek przekształciła się najpierw w fabrykę zegarków, a następnie w nowoczesny zakład mechaniki precyzyjnej i elektroniki, produkujący urządzenia pery-feryjne, a zatrudniający ponad 2 tysiące osób. W latach 80-tych zakład ten stał się kolebką NSZZ "Solidarność" zaś Błonie znaczącym ośrodkiem tego ruchu na Mazowszu. Tak miejska "Solidarność", jak i "Solidarność" rolników indywidualnych wyróżniały się aktywnością w "stanie wojennym", aż po klęskę komunizmu w roku 1989.